ندای خاموش

چشم ها را باید شست، جور دیگر باید دید

ندای خاموش

چشم ها را باید شست، جور دیگر باید دید

موجه نمایی

اریک فروم را احتمالاً می شناسید. نویسنده کتاب هایی مانند "گریز از آزادی" و "هنر عشق ورزیدن". فروم از جمله روانشناسانی است که به جهت نگاهی که به انسان دارد در بین برخی از علمای اسلامی نیز قابل احترام است. در ادامه یک پاراگراف از مطلبی از وی در مورد نیروی موجه نمایی آورده ام. برخی از کلمات این نوشته را متمایز کرده ام تا ببینیم که با جایگزین کردن کلماتی دیگر با آنها آیا می توانیم نتیجه بگیریم که کم نیستند افرادی  (خودمان را استثنا نکنیم) که در دفاع از یک نظام فکری یا اجتماعی بیشتر سعی در موجه نمایی دارند تا دفاع منطقی.

"روانکاوی خصلت دو پهلوی فراگرد فکری ما را آشکار ساخته است. به درستی نیروی موجه نمایی، این نسخه بدل منطق، یکی از معمایی ترین پدیده های انسانی است. اگر ما این اندازه به آن عادت نکرده بودیم موجه نمایی های ما به نظر کاملاً شبیه به حالت روان پریشی جلوه می کرد. شخص مبتلا به روان پریشی ممکن است بسیار باهوش و فهمیده باشد و قوه منطق خود را در تمام زمینه های زندگی اش غیر از بخش جدا شده ای که به سیستم پارارنویید او مربوط می شود به نحو درخشانی به کار اندازد، فی المثل، چنانچه با یک روشنفکر استالینیست به بحث بنشینیم ملاحظه خواهیم کرد که وی در زمینه های مختلف فکری قدرت و ظرفیت فراوانی در بکاربردن نیروی منطق از خود نشان می دهد. معذلک هنگامی که بحث درباره استالینیسم را پیش می کشیم به ناگاه با یک نظم بسته فکری مواجه می شویم که تنها کارکرد آن اثبات منطقی بودن هواداری از استالینیسم و عدم مغایرت آن را اصول منطقی است. او بعضی حقایق روشن را انکار و برخی را تحریف خواهدکرد و در مواردی که حقایق و نظرات خاصی را قبول داشته باشد طرز فکر خود را منطقی و مستدل خواهد پنداشت. در عین حال استدلال خواهد کرد که پرستش رهبران فاشیست یکی از نفرت انگیزترین جنبه های خودکامگی است و ادعا خواهد کرد که پرستش شخصیت استالین چیزی کاملا متفاوت و تجلی واقعی عشق و علاقه مردم نسبت به او است. اگر به او بگویید که این همان چیزی است که نازی ها می گویند، اغماض گرانه بر عدم بصیرت شما پوزخند خواهد زد یا اینک شما را به نوکری سرمایه داری متهم خواهد نمود. وی برای اثبات این نکته که چرا ناسیونالیسم روسی ناسیونالیسم نیست و چرا خودکامگی، دموکراسی است و اینکه چطور کار برده وار جهت آموزش و اصلاح عناصر ضد اجتماعی طرح ریزی می شود هزار و یک دلیل خواهد تراشید. استدلال هایی که در دفاع یا توجیه تفتیش عقاید یا تعصبات نژادی یا جنسی به کار می رود نیز تصاویری از همان تلاش های موجه نمایی است."

 

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد