ندای خاموش
چشم ها را باید شست، جور دیگر باید دیدندای خاموش
چشم ها را باید شست، جور دیگر باید دیدقهرمانان راستین
فروم در ادامه بحث موجه نمایی مطلب جالبی آورده است:
"بشر اساساً یک حیوان "گله ای" و گروهی است. اعمال او به وسیله انگیزه غریزی متابعت از یک رهبر و داشتن تماس نزدیک با دیگر حیوانات پیرامون خود تعیین می شود. تا هنگامیکه مایلیم "گوسفند" باشیم و در "گله" بمانیم خطری بزرگتر از قطع این تماس و قرارگرفتن در انزوا موجودیت ما را تهدید نمی کند. حق و ناحق، درست و نادرست به وسیله "گله اجتماع" تعیین می شود.لیکن ما گوسفند صرف نیستیم بلکه، از خصیصه انسانی خودآگاهی و نیز از نیروی خردی که به سبب طبیعت و خصلت خود جدا و مستقل از "گله" است برخوردار هستیم. اعمال ما ممکن است به وسیله نتیجه تفکرات ما _ قطع نظر از اینکه حقیقت آن مورد قبول دیگران نیز باشد یا نه _ تعیین شود.
شکاف بین طبیعت "گله ای" و طبیعت انسانی ما اساس دو نوع جهت گیری است: جهت گیری بر اساس نزدیکی به گروه و جهت گیری بر اساس منطق. موجه نمایی سازشی است بین طبیعت "گله ای" و استعداد انسانی ما در فکر کردن. نیروی تفکر ما، این اعتقاد را در ما به وجود می آورد که اعمال ما می توانند از زیر آزمایش استدلال و منطق موفق به در آیند. به همین جهت میل داریم که عقاید و تصمیمات غیر عقلایی مان منطقی جلوه کنند. اما تا آنجا که "گوسفند وار" عمل می کنیم منطق راهنمای واقعی ما نیست بلکه، یک اصل کاملاً متفاوت، یعنی وابستگی گروهی، رهنمون مااست.
ابهام فراگرد تفکر، دوگانگی بین منطق و موجه نمایی، مظهر یک دوگانگی اساسی در انسان، یعنی نیاز دوگانه وابستگی و آزادی است.گشایش منطق و تجلی کامل آن به تحقق آزادی و استقلال کامل بستگی دارد. تا زمانی که این امر تحقق نیابد انسان آن چیزی را به عنوان حقیقت خواهد پذیرفت که اکثریت افراد گروهش خواستار آنند.داوری او تحت تاثیر نیاز وی به تماس با گروه و نیز ترس گسستن از آن خواهد بود. معدودی افراد می توانند این جدایی و گسستگی را تحمل کنند و علی رغم خطر قطع پیوندها حقیقیت را بگویند.اینها قهرمانان واقعی نوع بشرند که بدون آنها انسان هنوز در غارها زندگی می کرد."
پی نوشت: بین خودمون باشه، وقتی این مطلب رو می نوشتم یاد محمد نوری زاد بودم .
موجه نمایی
اریک فروم را احتمالاً می شناسید. نویسنده کتاب هایی مانند "گریز از آزادی" و "هنر عشق ورزیدن". فروم از جمله روانشناسانی است که به جهت نگاهی که به انسان دارد در بین برخی از علمای اسلامی نیز قابل احترام است. در ادامه یک پاراگراف از مطلبی از وی در مورد نیروی موجه نمایی آورده ام. برخی از کلمات این نوشته را متمایز کرده ام تا ببینیم که با جایگزین کردن کلماتی دیگر با آنها آیا می توانیم نتیجه بگیریم که کم نیستند افرادی (خودمان را استثنا نکنیم) که در دفاع از یک نظام فکری یا اجتماعی بیشتر سعی در موجه نمایی دارند تا دفاع منطقی.
"روانکاوی خصلت دو پهلوی فراگرد فکری ما را آشکار ساخته است. به درستی نیروی موجه نمایی، این نسخه بدل منطق، یکی از معمایی ترین پدیده های انسانی است. اگر ما این اندازه به آن عادت نکرده بودیم موجه نمایی های ما به نظر کاملاً شبیه به حالت روان پریشی جلوه می کرد. شخص مبتلا به روان پریشی ممکن است بسیار باهوش و فهمیده باشد و قوه منطق خود را در تمام زمینه های زندگی اش غیر از بخش جدا شده ای که به سیستم پارارنویید او مربوط می شود به نحو درخشانی به کار اندازد، فی المثل، چنانچه با یک روشنفکر استالینیست به بحث بنشینیم ملاحظه خواهیم کرد که وی در زمینه های مختلف فکری قدرت و ظرفیت فراوانی در بکاربردن نیروی منطق از خود نشان می دهد. معذلک هنگامی که بحث درباره استالینیسم را پیش می کشیم به ناگاه با یک نظم بسته فکری مواجه می شویم که تنها کارکرد آن اثبات منطقی بودن هواداری از استالینیسم و عدم مغایرت آن را اصول منطقی است. او بعضی حقایق روشن را انکار و برخی را تحریف خواهدکرد و در مواردی که حقایق و نظرات خاصی را قبول داشته باشد طرز فکر خود را منطقی و مستدل خواهد پنداشت. در عین حال استدلال خواهد کرد که پرستش رهبران فاشیست یکی از نفرت انگیزترین جنبه های خودکامگی است و ادعا خواهد کرد که پرستش شخصیت استالین چیزی کاملا متفاوت و تجلی واقعی عشق و علاقه مردم نسبت به او است. اگر به او بگویید که این همان چیزی است که نازی ها می گویند، اغماض گرانه بر عدم بصیرت شما پوزخند خواهد زد یا اینک شما را به نوکری سرمایه داری متهم خواهد نمود. وی برای اثبات این نکته که چرا ناسیونالیسم روسی ناسیونالیسم نیست و چرا خودکامگی، دموکراسی است و اینکه چطور کار برده وار جهت آموزش و اصلاح عناصر ضد اجتماعی طرح ریزی می شود هزار و یک دلیل خواهد تراشید. استدلال هایی که در دفاع یا توجیه تفتیش عقاید یا تعصبات نژادی یا جنسی به کار می رود نیز تصاویری از همان تلاش های موجه نمایی است."
.
به خاطر خدا دوستش داشته باشید!!
http://www.jamejamonline.ir/newstext.aspx?newsnum=100873801400
از آموزه های ماکیاولی
ماکیاولی کسی است که به دنبال انتشار افکارش موج تنفر از او حتی با گذشت چند قرن از دوران حیاتش همچنان ادامه دارد. اما همانطور که احتمالاً شنیده‍اید، تنها فرق ماکیاولی با بسیاری از سیاستمداران دیگر این است، آنچه آنها تمام تلاششان را کردند و می‍کنند که پنهانش کنند را آشکار کرد. امروز هم که به عملکرد بسیاری از سیاستمداران دنیا نگاه می‍کنیم، در می‍یابیم که به بهترین شکل درس‍های ماکیاولی را فراگرفته‍اند و فلسفه سیاسی خود را بر مبنای آن شکل داده‍اند. مطلب زیر نیز از کتاب "ماکیاولی" نوشته کوئنتین اسکینر نقل شده است. احتمالاً این طرز فکر برایتان غریب نباشد.
... او دلیل می‍آورد که هر حکمرانی که بخواهد به بالاترین هدفهای خود برسد، خواهد دید که پیروی از اخلاق همیشه طریق عقل نیست، بلکه به‍عکس، هر کوشش یکنواختی برای "عمل کردن به هرآنچه آدمیان به دلیل آن خوب دانسته می‍شوند" سیاستی مخالف عقل و تباه از کار درمی‍آید...
پس اگر شهریاران نباید بر وفق دستورهای متعارف اخلاقی رفتار کنند، چگونه باید رفتار کنند؟ ... می‍گوید شهریار خردمند در مرتبه نخست آنچه را ضرورت اقتضا می‍کند راهنما می‍گیرد:"برای حفظ مقام و موقعیت خویش، باید دارای این قوه شود که از نیکی بپرهیزد و دریابد که [با توجه به اوضاع و احوال] چه وقت آن [قوه] را به کار ببرد و چه وقت به کار نبرد". این آموزه اساسی، سه فصل بعد باز تکرار می‍شود، و ماکیاولی می‍نویسد: شهریار خردمند "هرگاه بتواند، نیکی می‍کند" ولی "می‍داند که اگر زمان ایجاب کرد، چگونه بدی کند". به‍علاوه، او باید با این واقعیت سازگار شود که "غالباً ضروری است که برخلاف راستی و برخلاف محبت و برخلاف انسانیت و برخلاف دین" رفتار کند اگر بخواهد "حکومت خویش را پابرجا نگاه دارد"
…
در فصل هجدهم مؤکداً می‍گوید که ریاکاری نه‍تنها برای حکومت شهریاری واجب است، بلکه می‍توان تا هرزمان که لازم باشد به آسانی به آن ادامه داد. دو دلیل متمایز در اثبات این نتیجه مخالفت برانگیز عرضه می‍شود. یکی اینکه بیشتر آدمیان آنقدر ساده‍لوحند و به‍ویژه آنچنان استعداد خودفریبی دارند که معمولاً نسنجیده ظاهر امور را می‍پذیرند. دیگر اینکه وقتی نوبت ارزیابی رفتار شهریاران می‍رسد، حتی زیرکترین ناظران چاره‍ای ندارند جز اینکه بر پایه ظواهر داوری کنند. مقام شهریاری از آنجا که از عامه مردم جدا و در پناه "فخامت و عظمت دولت" است، به‍گونه‍ای است که " همه کس شما را آن‍طور که می‍نمایید، می‍بیند" و "کمتر کسی درک می‍کند که چه هستید". پس دلیلی نیست که فرض کنیم گناهان شما مشتتان را باز می‍کند. به‍عکس، شهریاری که فریب دهد همیشه کسانی را خواهد یافت که اجازه فریب خوردن به خود بدهند.